مواد و ساخت پیشرفته

نخستین جشنواره و مسابقه زنجیره ارزش در صنایع پالایش و پتروشیمی کشور باهدف ارتقاء سطح شناخت دانشجویان و توسعه مهارتی آن‌ها در تحلیل و شناسایی فرصت‌های پیشرو در کشور توسط دانشگاه علم و صنعت ایران با حمایت ستاد توسعه فناوری‌های مواد و ساخت پیشرفته، در سه مرحله، در سالن همایش‌های مشترک دانشکده مهندسی شیمی و مهندسی مواد برگزار شد که افتتاحیه آن در روز شنبه مورخ ۲۶ آذرماه ۱۴۰۱ بود که در آن تاریخ شرکت‌کنندگان این مسابقه به 25 گروه 3 نفره تقسیم شدند و تنها 5 گروه به مرحله فینال راه یافتند.

مرحله فینال در روز سه‌شنبه 23 آبان ماه 1402، با حضور اساتید دانشگاه علم و صنعت، نمایندگان ستاد توسعه فناوری‌های مواد و ساخت پیشرفته ریاست جمهوری و وزارت نفت به عنوان هیئت داوری برگزار شد. موضوع مسابقه در مرحله فینال، شکل‌دهی سناریوهای منتخب برای طرح مفهومی مجتمع میعانات گازی با ظرفیت روزانه ۲۰۰ هزار بشکه بود که گروه‌های منتخب به ترتیب قرعه‌کشی انجام شده توسط داوران، سناریو‌های خود را ارائه کردند که خلاصه سناریو‌های ارائه شده به شرح زیر است:

احداث پتروپالایشگاه معراج که دارای 3 فاز است. فاز اول پالایشگاه، فاز دوم تولید سوخت که 60% از خوراک اولیه را مصرف می‌کند و فاز سوم واحد کراکر بخار و آروماتیک که 40% خوراک را مصرف می‌کند. برای بهینه‌سازی این پتروپالایشگاه به منظور تبدیل محصولات کم‌ارزش به محصولاتی با‌ارزش بیشتر مثل اتیلن، پروپیلن و ... از واحد FCC استفاده می‌شود.

تولید آروماتیک‌ها از میعانات گازی که شامل زنجیره تولید موادی همچون تولوئن، دی‌ایزوسیانات، پلی‌اورتان و مواد پایین دست پلی‌اورتان (چسب‌های پلی‌اورتانی، ترموپلاستیک پلی‌اورتان، بیسفنول‌آ و ...) است.

در طرحی دیگر موسوم به احداث پتروپالایشگاه پیروز توجه بر این بود تا جای ممکن از خام فروشی دور شده و زنجیرۀ مواد پتروشیمی را توسعه دهند. همچنین جهت انتخاب محصولات نیز ویژگی‌هایی همچون «سخت یا آسان بودن حمل و نقل» ، «بازار آینده» ، «قیمت» ، «CAGR مواد» و ... در نظر گرفته شد.

طرح دیگر براساس مقدار صادرات و ارز آوری برای کشور رفع نیاز داخلی، دانش فنی، صرفه اقتصادی طرح و اشتغال‌زایی آن چیده شده است. در این طرح از برش‌های میعانات گازی به منظور استفاده داخلی (گازوئیل، گاز مایع LPG به‌عنوان سوخت گرمایشی و ...) صادرات و تولید محصولات ارزشمندی که تولید داخلی ندارند (آکریلونیتریل، متیونین و ....) استفاده می‌شود.

پیدا کردن ماده اپی‌کلروهیدرین و پلیمر IRR با ارزش افزوده و بررسی زنجیره ارزش هرکدام به منظور سودآوری بیشتر که این مواد از میعانات گازی تولید می‌شوند نیز یکی دیگر از موضوعات مطرح شده در مسابقه بود.

پس از پایان ارائه‌های حضوری و تکمیل فرایند ارزیابی سناریوها و بررسی مستندات فنی ارائه شده توسط داوران مسابقه مراسم تقدیر و اهدای جوایز  به تیم‌های منتخب با حضور دبیر ستاد طی هفته پژوهش و فناوری برگزار خواهد شد.