مواد و ساخت پیشرفته

توسعه صنایع تبدیلی و پردازشی

به این معنا که باید سرمایه‌گذاری و توجه بیشتری را معطوف به ایجاد واحدهای دانش‌بنیان صنعتی نماییم که مواد خام را به محصولات نهایی و آماده مصرف تبدیل می‌کنند. این اقدام علاوه بر ایجاد ارزش افزوده بیشتر، می‌تواند اشتغال‌زایی پایدار و کاهش وابستگی به صادرات مواد خام را فراهم آورد و موجب کاهش خام‌فروشی گردد.

این روند به شکل زیر می‌تواند انجام گیرد:

1. توسعه صنایع تبدیلی: ایجاد واحدهایی که مواد خام را به محصولات نیمه‌تولیدی یا میانی تبدیل می‌کنند. برای مثال کارخانه‌های فولاد، آلومینیوم، پتروشیمی و غیره که مواد خام مانند خاک‌های معدنی، نفت خام و غیره را به فولاد، آلومینیوم، پلیمرها و سایر مواد پایانی تبدیل می‌کنند.
2. توسعه صنایع پردازشی: این بخش شامل واحدهایی می‌شود که محصولات نیمه‌تولیدی یا میانی را به محصولات نهایی و آماده مصرف تبدیل می‌کنند. برای مثال کارخانه‌های تولید قطعات خودرو، مصالح ساختمانی، لوازم خانگی و غیره که از مواد نیمه‌تولیدی مانند صفحات فولادی، قطعات پلاستیکی، محصولات شیمیایی و غیره تولید می‌شوند.
3. ارزش‌افزوده بالا: با توسعه این صنایع، ارزش افزوده بالاتری به اقتصاد کشور اضافه می‌شود زیرا محصولات با ارزش بالا و بازارپسند تولید می‌شوند که می‌توانند به بازارهای بین‌المللی هم صادر شوند و درآمد ارزی به کشور جذب کنند.
4. ایجاد اشتغال: ایجاد و توسعه این صنایع می‌تواند منجر به ایجاد اشتغال زیادی گردد چرا که علاوه بر واحدهای تولیدی، نیاز به تکنسین‌ها، مهندسین، کارگران و غیره در زمینه‌های مختلف وجود دارد.
5. کاهش وابستگی به صادرات خام: با ایجاد این صنایع، وابستگی به صادرات مواد خام کاهش می‌یابد و کشور می‌تواند به جای آن محصولات با ارزش افزوده بالا را به بازارهای جهانی صادر کند.

بنابراین، توسعه صنایع تبدیلی و پردازشی به عنوان بهترین راه برای جلوگیری از خام فروشی در ایران مطرح است. برنامه جامع و دقیق برای توسعه صنایع تبدیلی و پردازشی در ایران می‌تواند شامل چندین مرحله و اقدام اصلی باشد. در ادامه یک نمونه از چنین برنامه‌ای آورده شده است.

مرحله اول: تحلیل و بررسی وضعیت فعلی

1. تحلیل صنعتی: بررسی نیازها، امکانات و توانمندی‌های صنایع تبدیلی و پردازشی موجود در کشور.
2. تحلیل بازار: ارزیابی بازارهای داخلی و خارجی برای محصولات نیمه‌تولیدی و محصولات نهایی تولیدی.
3. شناسایی محصولات راهبردی: تعیین محصولاتی که به دلیل نیاز بازار و قابلیت‌های تولیدی کشور به عنوان راهبردی شناخته می‌شوند.

مرحله دوم: ایجاد زیرساخت‌های لازم

1. سرمایه‌گذاری در زیرساخت‌های فنی و فناوری: ایجاد یا بهبود زیرساخت‌های فنی مورد نیاز برای تولید محصولات پردازشی، از جمله تجهیزات تولید، تکنولوژی‌های نوین، واحدهای تولید پاک و غیره.
2. توسعه زیرساخت‌های حمل و نقل و ارتباطات: ارتقاء شبکه حمل و نقل و ارتباطات که برای ورود و خروج مواد و محصولات نهایی لازم است.
3. تامین منابع انسانی: آموزش و توسعه منابع انسانی مورد نیاز برای عملیات صنایع تبدیلی و پردازشی، از جمله تکنسین‌ها، مهندسان، و کارگران ماهر.

مرحله سوم: اجرای راهبردهای توسعه

1. تشویق به سرمایه‌گذاری: ارائه تسهیلات مالی و مالیاتی برای جلب سرمایه‌گذاری در صنایع تبدیلی و پردازشی.
2. تشویق به تحقیق و توسعه: حمایت از تحقیقات پایدار و نوآوری در فرآیندهای تولید و ارتقاء فناوری‌های مربوط به صنایع تبدیلی و پردازشی.
3. توسعه شبکه همکاری‌ها: ایجاد شبکه‌های همکاری با دانشگاه‌ها، مراکز تحقیقاتی و دیگر صنایع برای اشتراک دانش و منابع.

مرحله چهارم: ارزیابی و بهینه‌سازی

1. ارزیابی عملکرد: بررسی پیشرفت‌ها و مواجهه با چالش‌های موجود در پیاده‌سازی برنامه.
2. بهینه‌سازی فرآیندها: به‌روزرسانی و بهبود فرآیندها و روش‌های تولید بر اساس تجربیات به دست آمده.
3. تعیین استراتژی‌های بعدی: تعیین راهبردهای برای توسعه و بهبود پایدار صنایع تبدیلی و پردازشی.

مرحله پنجم: پایش و نظارت

1. پایش مداوم: نظارت و پایش مداوم بر عملکرد صنایع تبدیلی و پردازشی بر اساس شاخص‌های تعیین شده.
2. اصلاحات و بهبودها: انجام اصلاحات و بهبودهای لازم بر اساس نتایج پایش و نظارت.
3. گزارش‌دهی و ارتباطات عمومی: گزارش دهی به مراجع ذی‌صلاح و ارتباطات منظم با عموم مردم و نهادهای مربوطه.

با اجرای چنین برنامه‌ای می‌توان به توسعه صنایع تبدیلی و پردازشی و کاهش وابستگی به صادرات خام در ایران کمک بزرگی نمود.

توجه: اطلاعات مطرح شده در این مطلب دیدگاه رسمی ستاد نیست و از نقطه نظر نویسنده به عنوان یک نمونه برای بهبود و ارتقای فضای مبارزه با خام‌فروشی درج گردیده است