مواد و ساخت پیشرفته

در اقتصادی چرخه‌ای منابع به صورت بهینه استفاده می‌شوند و به‌جای تولید زباله و دور ریختن منابع، از آنها به شکلی بازیافتی و پایدار استفاده می‌شود. این مفهوم در مقابل اقتصاد خطی قرار دارد که در آن مواد از طبیعت استخراج، تولید و سپس به شکل زباله دور ریخته می‌شوند.

ژاپن یکی از پیشروترین کشورها در جهان در زمینه توسعه و پیاده‌سازی اقتصاد چرخه‌ای است. این کشور به دلیل محدودیت‌های منابع طبیعی و فشار برای مدیریت پایدار منابع، توجه ویژه‌ای به استفاده بهینه از مواد و کاهش ضایعات داشته است. در سال‌های اخیر، ژاپن تلاش‌های گسترده‌ای را برای توسعه اقتصاد چرخه‌ای و تبدیل شدن به یک جامعه کم‌کربن و کم‌ضایعات انجام داده است.

وضعیت اقتصاد چرخه‌ای در ژاپن

ژاپن یکی از پیشروترین کشورها در زمینه پیاده‌سازی سیاست‌های اقتصاد چرخه‌ای است و توجه ویژه‌ای به کاهش مصرف منابع و مدیریت پسماندها دارد. این کشور با محدودیت‌های منابع طبیعی مواجه است و به همین دلیل، اقتصاد چرخه‌ای برای آن اهمیت زیادی دارد.

1. قوانین مدیریت پسماند و بازیافت:
• ژاپن از اوایل دهه 2000 با تصویب قوانینی مانند "قانون ارتقاء بازیافت و مدیریت پسماند" و "قانون بسته‌بندی و بازیافت مواد" تلاش کرده است تا مدیریت پسماند و بازیافت بهینه را در سطح ملی ترویج دهد.
• ژاپن یکی از بالاترین نرخ‌های بازیافت را در جهان دارد. به‌عنوان مثال، در بازیافت مواد مثل فلزات و پلاستیک، ژاپن تلاش زیادی کرده تا این منابع به چرخه اقتصادی بازگردانده شوند.
2. بازیافت الکترونیک:
• ژاپن در مدیریت زباله‌های الکترونیکی (مثل تلفن‌های همراه و لوازم الکترونیکی) نقش مهمی دارد. با توجه به تکنولوژی پیشرفته و مصرف بالای وسایل الکترونیکی، ژاپن قوانین سختگیرانه‌ای برای بازیافت این مواد دارد.
• در طی المپیک 2020 توکیو، ژاپن تمامی مدال‌های طلا، نقره و برنز را از فلزات بازیافتی حاصل از وسایل الکترونیکی قدیمی تهیه کرد، که یک مثال عالی از اقتصاد چرخه‌ای است.
3. استراتژی‌های صنعتی برای پایداری:
• بسیاری از شرکت‌های ژاپنی به ویژه در صنایع خودروسازی و الکترونیک، تلاش می‌کنند محصولات خود را به گونه‌ای طراحی کنند که بازیافت یا استفاده مجدد آن‌ها آسان‌تر باشد. شرکت‌هایی مانند تویوتا و پاناسونیک در این زمینه برنامه‌های توسعه‌یافته‌ای دارند.
• تویوتا به عنوان یکی از بزرگ‌ترین شرکت‌های خودروسازی جهان، به کاهش زباله‌ها و افزایش بازده استفاده از منابع در زنجیره تولید توجه زیادی دارد.
4. استفاده از فناوری‌های پیشرفته:
• ژاپن در توسعه فناوری‌های سبز و پایدار، مانند انرژی‌های تجدیدپذیر و مدیریت هوشمند پسماند، از جمله کشورهایی است که پیشرفت‌های چشمگیری داشته است. این فناوری‌ها نه‌تنها به کاهش مصرف انرژی کمک می‌کنند، بلکه باعث بهینه‌سازی مصرف منابع و کاهش پسماندها می‌شوند.
5. آموزش و آگاهی‌بخشی:
• دولت ژاپن همچنین برنامه‌های آموزشی و آگاهی‌بخشی فراگیری را در سطح جامعه به اجرا درآورده تا افراد را به مصرف کمتر و بازیافت بیشتر تشویق کند. ژاپنی‌ها به‌طور کلی فرهنگ احترام به منابع و کاهش پسماند را در زندگی روزمره خود رعایت می‌کنند.

چالش‌ها:

• محدودیت منابع طبیعی: با اینکه ژاپن تلاش زیادی در اقتصاد چرخه‌ای دارد، همچنان به دلیل وابستگی به واردات منابع اولیه، چالش‌هایی در تأمین منابع پایدار و کافی دارد.
• پلاستیک: مصرف پلاستیک در ژاپن همچنان بالاست، اگرچه تلاش‌های زیادی برای بازیافت پلاستیک انجام شده، اما کاهش مصرف پلاستیک‌های یکبار مصرف به‌طور کامل محقق نشده است.

به‌طور کلی، ژاپن یکی از کشورهایی است که به شکل جدی به سمت پیاده‌سازی اقتصاد چرخه‌ای حرکت کرده و با سیاست‌های دقیق و فناورانه در جهت کاهش پسماند و بهره‌وری بالاتر از منابع تلاش می‌کند.